Асхат Тағыберген өмірбаяны – қазақ футболының жұлдызы
Асхат Тағыберген – қазақ футболының соңғы онжылдықтағы ең танымал әрі ықпалды ойыншыларының бірі. Ол өз мансабында бірнеше жетекші қазақстандық клубтарда өнер көрсетіп, ел біріншілігінің жүлдегері, ұлттық құраманың маңызды ойыншысы атанды. Тағыберген тек шебер орталық жартылай қорғаушы ғана емес, ойынның бағытын өзгерте алатын тактикалық лидер ретінде көпке танылды. Оның алаңдағы көрегенділігі, дәл пас беру мәдениеті, алыстан бағыттаған қуатты әрі нәтижелі соққылары жанкүйерлердің ерекше ықыласына ие. Футбол жанкүйерлері үшін Асхат – еңбекқорлықтың символы, өз қабілетін үздіксіз шыңдаудың үлгісі. Қазақ футболының дамуына тікелей үлес қосқан спортшы ретінде ол еліміздің спорт тарихында ерекше орын алады.
Тағыбергеннің мансабы – кәсіби деңгейдегі тұрақтылық, батылдық, шешімділік және өз клубының намысы үшін соңына дейін күресудің жарқын үлгісі. Ол әр клубта көшбасшы ойыншы болуға ұмтылды, ал ұлттық құрама жейдесін киген сәттерінде ел намысы үшін барын салды. Оның футболдық жолы – қазіргі қазақ спортшысына тән жаңа формация: ұқыптылық, тәртіп, кәсібилік, өз ісіне деген адалдық.
Асхат Тагыберген өмірбаяны
Бала кезі мен отбасы
Асхат Тағыберген 1990 жылы 9 тамызда Қызылорда қаласында дүниеге келді. Қызылорда – қазақ футболының көптеген таланттарын тәрбиелеп шығарған аймақ, жасөспірімдер арасындағы спорт инфрақұрылымы жақсы дамыған өңір. Сол себепті Асхаттың футболға деген сүйіспеншілігі ерте оянып, бала кезінен доппен дос болды. Отбасы қарапайым, еңбекқор, ұлттық салт-дәстүрді берік ұстанған орта болды. Кейін Асхат берген сұхбаттарында ата-анасының оған әрқашан қолдау көрсеткенін, футболға бейімділігін ерте байқап, жолын ашқанын жиі айтады.
Бала кезінде Асхат үйінің ауласында, мектеп алаңында, шағын көшелік жарыстарда доп қуып, алғашқы шеберлігін қалыптастырды. Сол кезеңдерде ол өзінің бойындағы табиғи лидерлік қасиетін көрсете бастады – кез келген ойында топтың ұйымдастырушысы болуға тырысатын. Достары оны еңбекқор, жанкешті, ширақ әрі өте талапшыл бала ретінде сипаттайды.
Футболға деген алғашқы кәсіби қадамдары жергілікті спорт мектебіне жазылған кезден басталды. Жаттықтырушылар оның техникасының тез жетілетінін, ойынды сезу қабілетінің жоғары екенін бірден байқады. Жасөспірімдік кезеңінде ол облыстық жарыстарға жиі қатысып, түрлі деңгейдегі турнирлерде ең үздік ойыншы атанып жүрді. Осылайша Асхаттың футболға деген үлкен жолы анықталып, болашақ мансабының фундаменті қаланды.
Бала кезіндегі еңбекқорлық, өзін тәртіпке баулу, мақсатқа деген тұрақтылық Асхаттың кейінгі кәсіби мансабында шешуші рөл атқарды. Отбасының берген тәрбиесі, махаббаты мен қолдауы оның тұлға ретінде қалыптасуына зор әсер етті.
Оқу және кәсіби жолының басталуы
Асхат мектепті Қызылорда қаласында оқыды. Ол сабақ үлгерімін де қатар алып жүрді, спорт пен білімді үйлестіре білді. Мектеп кезінің соңғы жылдарында футболға толықтай ден қойып, кәсіби карьераға бет бұрды.
Оның алғашқы ресми кәсіби клубы – туған өңірінің командасы «Қайсар». Жас Асхатқа сенім артып, негізгі құрамға кезең-кезеңімен қосқан жаттықтырушылар оның бойындағы техника, алыстан соққы жасау қабілеті және тактикалық ойлауын жоғары бағалады. «Қайсардағы» алғашқы жылдары ол жас ойыншыларға тән қобалжуды жеңіп, біртіндеп негізгі құрамға үміткер ойыншыдан тұрақты футболшыға айналды.
2010 жылдардың басында Асхат Қазақстан премьер-лигасындағы жас таланттардың бірі ретінде көзге түсе бастады. Ойын өрнегі алдыңғы шеп пен артқы шеп арасында байланысты қамтамасыз ететін шебер орталық жартылай қорғаушы ретінде қалыптасқан еді. Ол алаңды жақсы көретін, пас бағыттау, шабуыл бастау, ойын ырғағын өзгерту сияқты қасиеттермен ерекшеленді.
«Қайсардағы» табысты кезеңнен кейін оған ел премьер-лигасының бірнеше клубы назар аударды. 2012 жылы Асхаттың кәсіби мансабында үлкен өзгеріс болып, ол ірі әрі атақты клубқа ауысты. Бұл шешім оның кәсіби деңгейін көтеріп, жаңа мүмкіндіктерге жол ашты. Жоғары талап, бәсекелестік және күшейген жауапкершілік Асхаттың ойынын одан сайын дамытты.
Ол жаңа клубында халықаралық жарыстарға қатысу мүмкіндігіне ие болды. Еуропалық клубтарға қарсы матчтар – Асхаттың тәжірибесін байытып, шеберлігін жаңа деңгейге көтерді. Осы кезеңнен бастап ол елдегі жетекші жартылай қорғаушылардың бірі атанды.
Мансап, шығармашылық және спорттық жетістіктер
Асхат Тағыбергеннің клубтық мансабы Қазақстанның ең беделді бірнеше командасымен байланысты. Ол «Қайсар», «Ақтөбе», «Астана», «Тобыл» клубтарында негізгі ойыншы рөлін атқарды.
Клубтық жетістіктері
Асхаттың мансабындағы маңызды белестердің бірі – ел чемпионатының медальдары, Суперкубок жеңістері және премьер-лигада тұрақты ойнауы. Ол команданың тактикалық өзегіне айнала алатын, ойынның бағытын басқара алатын жартылай қорғаушы ретінде танылды. Оның алыстан бағыттаған соққылары бірнеше рет матч тағдырын шешкен.
Әр клубта ол капитандық міндетті де атқарды. Командаластары Асхаттың мінезіндегі сабырлылықты, жауапкершілікті, алаңдағы талапшылдығын жоғары бағалайды. Ол әрқашан жастарға бағыт-бағдар беріп, тәжірибесімен бөлісіп жүреді.
Ұлттық құрамадағы орны
Асхат Қазақстан ұлттық құрамасына алғаш 20 жасынан бастап шақырылып жүрді, ал уақыт өте келе негізгі құрамдағы тұрақты футболшылардың біріне айналды. Оның халықаралық деңгейдегі матчтардағы шеберлігі жанкүйерлерді тәнті етті.
Ең есте қаларлық тарихи сәттердің бірі – ұлттық құрама матчында алыстан соққан керемет голы, ол Қазақстан футболындағы ең үздік соққылардың бірі ретінде бағаланды. Бұл сәт Асхаттың бүкіл елге танылуына ықпал етті.
Жеке жетістіктері
- Қазақстан премьер-лигасындағы ең нәтижелі орталық жартылай қорғаушылардың бірі
- Капитандық тәжірибе
- Маңызды матчтардағы шешуші голдар
- Жастарға арналған футбол жобаларында үлгі ойыншы ретінде танылуы
Ойын мәнері – техникалық, дәл және салмақты. Асхат кез келген позицияда ретпен ойнап, алаң ортасын бақылауда ұстай алады. Бұл қасиет оны ерекше ойыншыға айналдырды.
Қоғамдық және саяси көзқарастары
Асхат Тағыберген көпшілік спортшылар сияқты саясатқа араласпайтын адам. Ол өзін толықтай спортқа, футболға және отбасыға арнаған. Ашық саяси мәлімдемелер жасамайды, мемлекеттік немесе партиялық қызметтерге қатыспайды.
Дегенмен қоғамда оның беделі жоғары. Ол:
- жастар арасында спортты насихаттайды
- демеушілік және қайырымдылық шараларына қатысады
- футбол мектептерінде шеберлік сабақтарын өткізеді
- өңірлік спорт инфрақұрылымын қолдауға атсалысады
Асхаттың басты қоғамдық көзқарасы – спорт жастарды тәрбиелеудің негізгі құралы деген идея. Ол тәртіп, еңбек және дене шынықтыруды өмірлік маңызды құндылықтар деп есептейді.
Жеке өмірі
Асхат – отбасына берік, сабырлы, қарапайым тұлға. Ол жары Махаббатпен бақытты өмір сүріп, бірнеше баланың әкесі. Асхат отбасылық өмірін көп жарияламайды, алайда әлеуметтік желіде немесе сұхбаттарда отбасына деген сүйіспеншілігін жиі көрсетеді.
Бірақ белгілі дерек – Асхат үлгі тұтарлық отбасы адамдарына жатады. Жаттығу мен матчтар арасындағы бос уақытын балаларымен өткізіп, олардың тәрбиесіне ерекше көңіл бөледі. Балаларының спортқа жақын болып өскенін қалайды.
Асхаттың мінезіне тән қасиеттер – қарапайымдылық, сабырлық және шынайылық. Ол сахна сыртындағы да, алаңдағы да мінезімен көпке үлгі.
Мұра және қазақ футболындағы орны
Асхат Тағыберген – Қазақстан футболындағы жаңа буын көшбасшыларының бірі. Оның мұрасы бірнеше бағытта көрінеді:
- Футбол мәдениетін қалыптастыру
Асхат жас ойыншыларға кәсіби тәртіптің қаншалықты маңызды екенін ісімен көрсетеді. Жаттығуда да, ойын кезінде де жоғары жауапкершілік танытады. - Тактикалық интеллектімен ерекшелену
Ол – Қазақстанда сирек кездесетін ойын ұйымдастырушы жартылай қорғаушылардың бірі. Бұл рөль қазақстандық футбол мектебі үшін өте құнды. - Ұлттық құраманың дамуына қосқан үлесі
Тарихи матчтардағы шешуші голдар мен ойындар ел футболының беделін көтерді. - Отбасылық және адамгершілік құндылықтарды насихаттау
Асхат өзінің үлгісі арқылы кәсіби спорт пен отбасыны үйлестіріп алып жүру мүмкін екенін дәлелдеді. - Жастарға мотивация
Қарапайым ортадан шыққан таланттың үлкен спортта үлкен жетістікке жете алатынын көрсетті.
