Ажырасу және алимент: құқықтар мен міндеттер
Ажырасу кезінде ең көп талқыланатын мәселелердің бірі — алимент. Алимент тек қаржылық міндет емес, ол заңмен бекітілген әлеуметтік жауапкершілік болып саналады. Бұл мақалада ажырасу мен алиментке қатысты негізгі сұрақтар, заңдық ерекшеліктер және тәжірибеде пайдалы кеңестер толық қамтылады.
Ажырасу алимент
Алимент дегеніміз не?
Алимент — бір адамның (көбінесе бұрынғы жұбайдың) екінші адамды немесе баланы материалдық тұрғыдан қамтамасыз ету үшін төлеуге міндетті ақшалай көмегі. Алимент көбіне:
- кәмелетке толмаған балалар үшін;
- тұрмыстық қолдауға мұқтаж бұрынғы жұбай үшін;
- ерекше жағдайларда (мүгедектік, еңбекке жарамсыздық) тағайындалады.
Ажырасу мен алименттің байланысы
Ажырасу — некені ресми түрде тоқтату, ал алимент — одан кейін де сақталуы мүмкін міндет. Неке бұзылғанымен, алименттік жауапкершілік автоматты түрде тоқтамайды. Егер тараптардың бірі немесе балалар материалдық көмекке мұқтаж болса, алимент мәселесі міндетті түрде қаралады.
Маңыздысы: алимент тек ажырасудан кейін емес, кей жағдайларда ажырасуға дейін де тағайындалуы мүмкін.
Алимент кімдерге төленеді?
Негізгі алушылар:
- Балалар
- Кәмелетке толмаған балалар — ең кең тараған жағдай.
- Баламен бірге тұратын ата-ана алимент алуға құқылы.
- Бұрынғы жұбай
- Жүктілік кезеңіндегі немесе бала туғаннан кейінгі белгілі бір уақыт ішінде.
- Еңбекке жарамсыз немесе мүгедек болған жағдайда.
- Мүгедек балаға күтім жасап отырған жұбай.
Алимент мөлшері қалай анықталады?
Алимент мөлшері бірнеше факторға байланысты белгіленеді:
- төлеушінің табысы мен қаржылық жағдайы;
- алушының нақты қажеттіліктері;
- балалардың саны;
- тараптардың отбасылық және әлеуметтік жағдайы.
Алимент:
- табыстың белгілі бір үлесі ретінде;
- немесе ай сайын төленетін нақты (тұрақты) сома түрінде тағайындалуы мүмкін.
Алиментті қалай рәсімдеуге болады?
Алиментті рәсімдеудің екі негізгі жолы бар:
1. Өзара келісім арқылы
- Тараптар алимент мөлшерін, төлеу тәртібін өздері келіседі.
- Жазбаша түрде бекітіліп, мүмкіндігінше нотариалды рәсімделгені дұрыс.
- Бұл әдіс уақытты, жүйкені және шығынды үнемдейді
2. Сот арқылы
- Келісімге келу мүмкін болмаған жағдайда сотқа жүгініледі.
- Сот қажетті құжаттарды қарап, алимент мөлшерін белгілейді.
- Сот шешімі міндетті түрде орындалуға жатады.
Алимент төленбесе не істеу керек?
Егер алимент төлеуші міндетін орындамаса:
- сот орындаушылары арқылы өндіріп алу;
- қарыз сомасын есептеу;
- заңда көзделген жауапкершілік шараларын қолдану мүмкін.
Алиментті төлемеу — баланың немесе мұқтаж адамның құқығын бұзу болып есептеледі.
Практикалық кеңестер
- Барлық келісімдерді жазбаша түрде рәсімдеңіз.
- Қаржылық құжаттарды (табыс, шығыс) сақтап жүріңіз.
- Баланың мүддесін бірінші орынға қойыңыз.
- Қажет болған жағдайда кәсіби кеңес алыңыз.
- Алимент — жазалау емес, әлеуметтік әділеттілік екенін ұмытпаңыз
