30 млрд доллар мәселесі: Қазақстан мен Ресейді шынымен не жақындатады

Қазақстан мен Ресей өз сауда байланыстарын нығайтып, рекордтық $30 млрд тауар айналымын көздеп отыр. Қазақстанның Сауда министрлігі LS порталына екі елдің экономикалық өсімін қамтамасыз ететін ынтымақтастық перспективалары мен бағыттарын бөлісті, деп хабарлайды dailykz.

Экспансияға негізгі салалар

Министрліктің мәліметінше, басты бағыттар:

• Металлургия – металл өнімдері мен алюминий жеткізілімдерін кеңейту;
• Химия өнеркәсібі – минералды тыңайтқыштар мен химиялық компоненттер;
• Энергетика – көмір және басқа да энергоқорлар;
• Ауыл шаруашылығы – азық-түлік тауарлары мен шикізат;
• Машина жасау – локомотивтер, вагондар және өндірістік жабдықтардың бөлшектері;
• Тасымалдау және логистика қызметтері – тауар айналымын жылдамдатуға арналған инфрақұрылымды дамыту.

Министрлік атап өткендей, осы салалар тұрақты даму динамикасын көрсетіп, елдер арасындағы өндірістік кооперация үшін жаңа мүмкіндіктер ашады.

Сауда өсуі нарықтық бақылауда

Экономистер жеткізілім көлемдері тек мемлекеттік жоспарларға емес, нарық конъюнктурасына, сұраныс деңгейіне және бизнес қауымдастық шешімдеріне тәуелді екенін атап өтеді.

Министрлік сауда қатынастары мына факторларға сезімтал екенін ескертеді:

• жаһандық баға ауытқулары;
• логистикалық жағдайлардың өзгеруі;
• технологиялық шектеулер;
• инфрақұрылымның өткізу қабілеті.

Сонымен қатар, техникалық реттеу, кеден әкімшілігі және стандарттарды үйлестіру маңызды рөл атқарады.

Сандық шындық: бір уақытта төмендеу және өсу

Амбициялық мақсаттарға қарамастан, Қазақстан мен Ресей арасындағы қазіргі тауар айналымы күрделі динамиканы көрсетеді.

2025 жылғы қаңтар–тамыз аралығында жалпы айналым $17 млрд құрап, бұл 2024 жылғы осы кезеңмен салыстырғанда 5,7% төмен.

Экспорт көлемі 4,5% төмендеп, 19,3 млн тоннаға жетті; қаржылық мәні бойынша 15,4% қысқарды, $5,2 млрд болды.

Белгілі тауарлар бойынша төмендеу айқын:

• кен және концентраттар – 2,5 млн тонна (1,5 есе төмендеу);
• уран – 4 мың тонна (-28%);
• локомотивтер мен вагон бөлшектері – 45 мың тонна (-18,7%).

Алайда, позитивті трендтер де бар. Ресейге халық тұтынатын тауар жеткізілімдері өсуде:

• парфюмерия, косметика және шаш күтімі құралдары – 4,3 есе, 5,4 мың тонна;
• компьютерлер, ноутбуктер және смартфондар – 2,8 есе, 1,7 млн бірлік.

Болашаққа көзқарас: $30 млрд әлеуеті

Осылайша, кейбір дәстүрлі экспорттық категорияларда төмендеу болса да, Қазақстан мен Ресей жаңа ынтымақтастық бағыттарын белсенді дамытуды жалғастыруда. Егер тұрмыстық техника, химия және ауыл шаруашылығы салаларында өсім динамикасы сақталса, $30 млрд тауар айналымына қол жеткізу нақты мүмкін болады.