Әсел Исабаева өмірбаяны: шығармашылық, отбасы және қоғамдағы рөлі
Балалық және отбасы
Әсел Исабаева 1980 жылдың 29 қазанында Алматы қаласында дүниеге келген. Оның отбасы білімге, ғылымға және мәдениетке жақын ортада өскен. Әкесінің аты — Тлектес Есполов. Ол жоғары оқу орындарында ректорлық қызмет атқарған, сондай-ақ ғылыми салаларда да белгілі тұлға ретінде танылады. Әселдің анасы — Гүлбана Құрманбаева, ол да отбасы өмірінің тұрақтылығы мен тәрбиесіне ерекше мән берген.
Әселдің бауырлары да бар — ағалары мен әпкелері отбасының негізгі тірегі болып, балалық шағында оны қолдап, тәрбиелеген орта қалыптастырған. Отбасында интеллектуалдық орта басым болғандықтан, Әсел бала кезінен жоғары талаптармен дамуға ынталы болды. Оның балалық шағы Алматыда өтті, бірақ отбасы уақыт өте Талдықорғанға да қатысы болуы мүмкін деген мәліметтер кездеседі.
Бала кезінде Әсел хореографияға, би өнеріне үлкен қызығушылық танытқан. Ол балетке деген әуестігін жастайынан көрсетті — бұл өнерге деген сүйіспеншілік оның кейінгі өміріндегі маңызды бағыттардың бірі болады. Отбасының мәдени-ағартушылық ортасы, әкесінің ғылым мен білім саласындағы жұмысы Әселге өнер мен білімді қатар дамытуға мүмкіндік берді.
Білім және бастапқы жол
Әселдің жастық шағы өнерге деген құштарлықпен жүріп, ол шет тілдерін меңгеруге де ден қойды. Кейін ол Алматыдағы шет тілдер университетінде білім алып, шет тілдері мен халықаралық қатынастар саласында тереңдікке үніледі. Бұл білім оның мәдениет саласындағы қызметіне, халықаралық қатынастарды түсінуге және кросс‑мәдени жобаларға қатысуына жол ашты.
Балалық арманы — балерина болу — Әселді модельдік әлемге бағыттады. Оның би өнеріне деген талпынысы сән саласымен үйлесіп, ол модельдік мансабын бастауға мүмкіндік алды. Қоғамдық кеңес пен сән байқаулары арқылы ол көзге түсе бастады.
Өмірінің маңызды сәттерінің бірі — 1999 жылы “Мисс Қазақстан” конкурсына қатысуы және жеңіп алуы. Бұл жеңіс оның қоғамдық танымалдылығын арттырып, модельдік, сән әлемінде және медиаға бет бұруына жол ашты. Осы кезеңде ол еліміздің атынан халықаралық конкурстарда да өнер көрсете бастады.
Осылайша, білім мен өнерді қатар алып жүріп, Әсел Исабаева өзін тек сыртқы сұлулығы арқылы емес, интеллектуалды және шығармашылық тұрғыда да қалыптастырды. Оның бұл базасы кейінгі қоғамдық және мәдени қызметінде үлкен рөл атқарды.
Шығармашылық, қызметі және жетістіктері
Әсел Исабаеваның шығармашылық жолы көп қырлы және терең мәнге ие. Ол модельдік мансабынан басталғанымен, уақыт өте мәдениет пен өнерге белсенді түрде араласа келе, өзіне жаңа рөлдер тапты. Оның ең маңызды бастамаларының бірі — балет және хореография саласын дамыту.
Әсел “Астана Балет” театрын құруға атсалысқан. Бұл театр ұлттық дәстүрлі би мен классикалық балетті үйлестіретін, Қазақстан мәдениетін халықаралық аренада танытуға бағытталған ерекше ұйым. Ол театрды қолдау, оның репертуарын байыту үшін ұйымдастырушылық және қаржылық қолдау көрсетті. Мұндай бастама еліміздің балет өнері үшін өте маңызды, себебі ол жас балериналарды дайындауға, классикалық шығармаларды сахналандыруға және Қазақстанды әлемдік балет картасында орындаушы ретінде көрсетуге мүмкіндік береді.
Сонымен бірге, Әсел Қазақстанда ұлттық билерді және хореографиялық өнерді насихаттайтын Қолдау және дамыту қорын құрды. Бұл қор өнер мен мәдениетке қызығушылық танытатын жастар үшін платформаға айналды: конкурстар, шеберлік сыныптары, фестивальдар ұйымдастырылады, балет пен би мектебін дамытатын жобаларға қаржылай қолдау беріледі. Осындай бастамалар арқылы Әсел ұлттық мәдени мұраны сақтап, оны заманауи формада дамытуға үлес қосады.
Тағы бір бағыт — көркем гимнастиканы қолдау. Әсел Қазақстандағы көркем гимнастика саласын дамыту үшін қор құрып, оның дамуына демеу көрсетеді. Бұл спорт түрі өнер мен спорттың тоғысында тұр, сондықтан ол балетке ұқсас эстетикалық қасиеттерге ие. Әселдің қолдауы гимнастика саласында жас спортшыларға мүмкіндік береді, сондай-ақ ұлттық жарыстар мен халықаралық турнирлерге қатысуды қолдайды.
Әсел сонымен қатар меценаттық және қайырымдылық қызметпен белсенді айналысады. Ол мәдениет пен спорт саласындағы жас дарындарды қолдау үшін қайырымдылық жобаларын жүргізеді. Өнер мен білімге ерекше көңіл бөлу арқылы, ол Қазақстандағы таланттарды табуға және дамытуға ықпал етеді.
Жалпы алғанда, Әселдің шығармашылық және қоғамдық қызметі оның тек “әдемі бет” қана емес, аса жауапты, қомақты ықпалы бар тұлға екенін көрсетеді.
Қоғамдық және саяси көзқарастары
Әсел Исабаева ресми саясат сахнасында белсенді саясаткер ретінде танылмаса да, оның қоғамдық және саяси ықпалы зор. Оның өмірі және іс‑әрекеттері көп жағдайда Қазақстанның жоғарғы билік шеңберімен байланысты болды, бұл оны саясаттан бөлек қарауға мүмкіндік бермейді.
Назарбаевпен қарым-қатынасы — Әселдің қоғамдық саяси рөлінің ең дау тудырған жағы. Ол бұрынғы президентпен “дін салты бойынша никях” (ресми некеден бөлек, мұсылман дәстүріне сай некеге алынған) қатынаста болған деп айтылады. Бұл қатынас әлеуметтік және саяси тұрғыда үлкен резонанс тудырды, өйткені ұзақ уақыт бойы ол оған қатысты көпшілік алдында ресми айтылған жоқ. Кейіннен Назарбаев өзінің мемуарларында осы некені мойындап, Әселмен екі ұлы туғанын мәлімдеді. Бұл қадам қоғамда үлкен пікірталас тудырып, Қазақстанда билік пен жеке өмірдің ара шекарасы туралы сұрақтарды қайта қозғады.
Әселдің қоғамдық бастамалары мәдениет пен өнерге бағытталған болса да, олар саяси мәнге ие. Меценаттық және хореографиялық жобалар мемлекеттің мәдени саясатымен үндес келеді: Қазақстан ұлттық мәдениетін дамыту, мәдени дипломатияны нығайту, жастарды өнерге тарту саясатын жүргізеді. Осы тұрғыда Әселдің бастамалары тек эстетикалық мағына ғана емес, әлеуметтік және стратегиялық рөл атқарады.
Сондай‑ақ ол қайырымдылық және филантропиялық іс‑шаралар арқылы қоғамдағы әлеуметтік мәселелерге назар аударады. Ол жастарға, өнер амбициясы бар жас таланттарға көмектесіп, олардың дамуына жәрдемдеседі. Бұл — оның саяси көзқарасының бір қыры: жеке алып шығармашылық пен әлеуметтік дамуды байланыстыра отырып, қоғамды реформалау жолында әрекет ету.
Сонымен бірге, Әселдің қоғамдық рөлі медиада көп талқыланатындықтан, ол кей кездері саяси символ ретінде көрінеді — “мәдениет пен билік өкілі”, “қоғамдық қорғаушы”, “жаңа буын өнеріне дәнекер” тұлға ретінде. Оның өмірі мен іс-әрекеттері Қазақстандағы билік құрылымымен, мәдени саясатпен тығыз байланысты болғандықтан, оны саясат пен мәдениеттің тоғысында тұрған күрделі фигура деп атауға болады.
Жеке өмір
Әсел Исабаеваның жеке өмірі көпшілік үшін құпияға толы. Оның ең көп айтылатын бөлігі — Нұрсұлтан Назарбаевпен қарым-қатынасы. Бұл қарым-қатынас ресми түрде “дін салты бойынша никях” формасында болған, яғни Қазақстан заңында “бұл некеге заңды статус” берілмеген. Алайда, Назарбаевтың мемуарында бұл некені және Әселмен туған екі ұлды мойындағаны қоғамда үлкен дүрбелең тудырды.
Ол мен Назарбаевтың алғашқы баласы — Тауман, шамамен 2005 жылы дүниеге келген; екінші ұлы — Байкен — шамамен 2008 жылы туған деп айтылады. Бұл деректер президенттің жеке өміріндегі жабықшыларды ашуға түрткі болды, себебі бұған дейін мұндай жалпылама ақпарат көпшілікке жарияланбаған еді.
Әселдің өмірі кейбір аспектілерде өте жабық. Ол көпшілік алдында сирек сөйлейді, ресми сұхбаттар мен пікірталасқа сирек қатысады. Бұл оның жеке өмірін сақтауға деген талпынысын көрсетеді. Сондай‑ақ, оның отбасы мүшелері — балалар мен бауырлары — өмірін әлеуметтік желілерде немесе медиа арқылы жиі ашпайды, бұл оның жеке кеңістігін қорғау саясатын жалғастырып отырғанын білдіреді.
Әсел өзінің қоғамдық белсенділігі мен меценаттық қызметін жеке өмірінен бөлек жүргізуге тырысады. Оның балалары мен отбасы өмірі көп жағдайда көпшілік назарынан тыс қалып келеді. Бұл оның жеке өмір мен қоғамдық рөл арасындағы тепе-теңдікті сақтауға деген қадамын көрсетеді.
Жалпы, Әселдің жеке өмірі — ол үшін тек жеке емес, стратегиялық рөлге ие: ол қоғамдық және мәдени ықпалдың көзі әрі бір уақытта жеке құпияларды сақтайтын тұлға.
Мұрасы және маңызы
Әсел Исабава — Қазақстан мәдениеті үшін маңызды тұлға. Оның ең үлкен мұрасы — балет пен хореографияға қосқан үлесі. “Астана Балет” театры мен оның хореографиялық бастамалары Қазақстанда классикалық және ұлттық би өнерін дамыту үшін маңызды инфрақұрылым жасады. Бұл өнер ұйымдары жас таланттарды тәрбиелеп, өз репертуарын байыта отырып, Қазақстанды әлемдік мәдени картада көрсетеді.
Өнер мен жастарды көтермелеуге бағытталған қайырымдылық қызметі де Әселдің мұрасы болып табылады. Оның құрған қорлары мен бастамалары өнер мен спортқа қызығушылығы бар жас буын үшін мүмкіндік тудырады. Бұл — болашақ таланттарды қолдап, шығармашылық дамуды ынталандыратын тұрақты механизм.
Сонымен бірге, Әселдің өмірі — Қазақстандағы билік, саясат және мәдениеттің арасындағы қарама-қайшылықты бейнелейтін әлеуметтік символ. Ол мәдениет пен биліктің тоғысында тұрған, жеке және қоғамдық өмірде күрделі рөл атқаратын тұлға. Оның тарихы қоғам үшін маңызды сабақ береді: жеке өмір мен қоғамдық жауапкершілікті қалай үйлестіруге болады, мәдениетті дамытуда жеке ықпал қандай мәнге ие болуы мүмкін — осы сияқты сұрақтар әрқашан өзекті.
Әселдің әлеуметтік көзқарастары мен хореографиялық бастамалары мәдени дипломатияға үлес қосады. Оның жобалары арқылы Қазақстан мәдениетін әлемге таныстыру, ұлттық өнерді сақтап, дамыту міндеттері жүзеге асырылуда. Бұл — елдің мәдени дамуына ұзақ мерзімді әсер ететін маңызды бастама.
