Қазақстанда алаяқтар жаңа жылдық ашықхаттар мен «ортақ суреттер» арқылы ақша ұрлайды
Жаңа жыл мерекесіне жақындағанда алаяқтар арнайы вирусы бар құттықтау ашықхаттарын жіберуді бастап жатады. Бұл вирус құрылғыға немесе жеке деректерге қол жеткізуге мүмкіндік беріп, қаржылық шығынға әкелуі мүмкін. Толығырақ dailykz материалында оқыңыз.
Алаяқтардың жаңа әдісі
Алаяқтар әдетте зиянды бағдарламалар арқылы құрбандарының құрылғыларына кіруге тырысады. Бұрын олар фишинг сайттарына апаратын сілтемелерді қолданған болса, қазір жаңа әдіс қолданады – жаңа жылдық ашықхаттар арқылы.
РИА Новости хабарлағандай, алаяқтар әуелі таныстарының аккаунттарын көшіріп, аватарларды пайдаланып немесе тіпті профилдерді бұзып, вирус жасырулы ашықхаттар жібереді. Қолданушы ашықхаттағы сурет, анимация немесе видеоны ашқанда, құрылғы вируспен жұқтырылады. Соның нәтижесінде банктік қосымшаларға, парольдерге немесе жеке ақпаратқа қол жетімділік пайда болып, қаржылық шығын тудыруы мүмкін.
Ностальгияға сендіру
Алаяқтар «Суретке қарап, сені еске түсірдім» деген сияқты сілтемелер арқылы да құрбандарын алдайды. Мұндай сілтеме фишинг болып табылады және құрылғыны жұқтырады. Одан кейін шабуылдаушы смартфонға толық қол жеткізеді, SMS хабарламаларды ұстап, қаржылық деректерді жинап, банктік есепшоттардан ақша ұрлауы мүмкін.
Қауіпсіздік ережелері
Қазақстан азаматтарына келесі ережелерді сақтау маңызды:
- Белгісіз немесе күмәнді сілтемелерге ешқашан баспау;
- Ашықхат, сурет немесе видеоны ашар алдында жіберушінің шын мәнінде сол адам екеніне көз жеткізу;
- Ақша ұрланған жағдайда оны қайтару өте қиын, алаяқтардан ақша қалпына келу деңгейі өте төмен.
Мысалы, 2025 жылдың алғашқы жартысында алаяқтар қазақстандықтардан 25 млрд теңге ұрлаған, бірақ тек 4%-ын ғана қайтаруға мүмкіндік туды. Орташа есеппен әрбір құрбан 3 млн теңге жоғалтқан.
Алаяқтар күннен-күнге жаңа тәсілдер ойлап тауып, инвестицияға ақша салып, өз картаңызда ұстауды сұрау сияқты әдістерді қолданады.
Қаржылық қауіпсіздікті сақтау үшін әрдайым сақ болу қажет: сілтемелерді тексеріңіз, күмәнді файлдарды ашпаңыз және таныстарыңыздан келген хабарламаларға да мән беріңіз.
